İyi Huylu (Benign) Prostat Hiperplazisi

Prostat, erkeklerin idrar yolunda bulunan ve görüntüsü bir kestaneyi andıran bir bezdir. Erkekler yaşlandıkça prostat daha da büyür ve idrar yolunu tıkayabilir. Bu ise prostat hiperplazisi belirtilerine neden olur. Prostatta sıklıkla karşılaşılan hastalıklar prostat iltihabı, prostat hiperplazisi (iyi huylu prostat hiperplazisi / BPH) ve prostat kanseridir. Prostat muayenesinden sonra iyi huylu olduğu düşünülen prostat hiperplazisi için ihtiyaç duyulursa kan testleri ve prostat iğne biyopsisi gerçekleştirilir, belirtilerin şiddetine göre hasta için ilaç tedavisi veya ameliyat planlanır. Tahlilde ve tanıda parmakla yapılan muayeneden, plazma PSA tahlilinden, üriner ultrasonografiden, idrar akım hızı ölçümünden, prostat biyopsisinden ve sitoskopiden yararlanılabilir.

BPH belirtileri obsrüktif ve iritatif olarak ikiye ayrılır. Obstrüktif belirtiler idrarda azalma, kesintili idrar çıkarma, idrarın çatallanması ve idrarın tamamen boşaltılamamasını içerirken, iritatif belirtiler ani ve şiddetli olarak idrara sıkışma hissi, sık idrara çıkma ve gece idrara kalkmadır. Bu belirtiler herhangi bir evrede görülebilir. Hastanın tedavi edilmediği durumlarda mesane ve böbrekler etkilenir. Taş oluşumu, mesanede divertikülit, dilatasyon, idrar yolu enfeksiyonları ve akut piyelonefrit gelişebilir.

İyi Huylu Prostat Hiperplazisi İçin Tedavi Seçenekleri

Tıbbi İzlem

Prostat hiperplazisi belirtilerinin hafif olduğu durumlarda tıbbi izlem, belirtiler daha belirgin olana kadar beklemeyi tercih eden hastalarda iyi bir seçenektir. Koruyucu önlemler alınabilir. Bu önlemler yeme alışkanlıklarını düzenleme, alkol tüketimini azaltma, kabızlığı önleme, düzenli cinsel aktivite, uzun süreler boyunca oturmaktan kaçınma ve uyumadan önce içilen su miktarını azaltma olarak sıralanabilir.

İlaç Tedavisi

Bu sağlık sorunu için kullanılacak ilaç tedavisi idrar yolunu veya mesane boynunu rahatlatan ilaçları, prostat hiperplazisini yavaşlatan ilaçları, hormonsal engellemeyle kan birikmesini yavaşlatan ilaçları ve bu etkilere sahip bitkisel ilaçları içerebilir. Tedavide, testosteronun dihidrotestosterona dönüşümünü engelleyerek prostatın büyüklüğünü azaltan alfa-blokör ilaçlar ve 5-alfa-redüktaz inhibitörü ilaçlar kullanılır. Alfa blokörleri prostat stromasında ve mesane boynundaki düz kas hücrelerinin kasılmasını engelleyerek akışa karşı oluşan direnci azaltır. Bu ilaçların yan etkileri dozaja bağlı değişmekle birlikte hipotansiyon, baş dönmesi, yorgunluk, gecikmiş boşalma, burun akması ve baş ağrısıdır. Bu yan etkiler alfa-1a reseptörlerine özel ilaçlarla azaltılır. Fitoterapi denen yöntemde, bitkisel özütlerden hazırlanan ilaçlar da BPH tedavisinde kullanılır. Bu fitoterapötik ajanların etki mekanizmaları tam olarak bilinmemektedir ve güvenilirlikleri veya etkili olup olmadıkları çok-merkezli, randomize, çift-kör ve plasebo-kontrollü çalışmalarla test edilmemiştir.

Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi prostat hiperplazisinin belirtileri şiddetli olduğunda, ilaç tedavisi yeterli gelmediğinde, idrarda kan görüldüğünde, idrar yolunda enflamasyon (sistit, prostat iltihabı) olduğunda, böbrekte taş olduğunda, idrar akışı tamamen durduğunda (sonda gerektiğinde) ve böbrek yetmezliği geliştiğinde gerçekleştirilir. Cerrahi seçenekler, iki kutuplu enerji, plazmakinetik enerji veya tek kutuplu enerji kullanılarak laparoskopik yöntemle gerçekleştirilen transüretral prostat rezeksiyonu (TUR-P), aşırı büyümüş prostatı olan (100-150 gram üstünde) hastalarda açık prostatektomi, belirtileri hafif veya orta şiddette olan hastalarda elektrokoter yardımıyla uygulanan transüretral prostat kesisi ve lazer prostatektomi olarak sayılabilir.

50 yaş sonrasında (akrabalarda prostat kanseri öyküsü varsa 40 yaş sonrasında), altta yatan bir prostat kanserini gözden kaçırmamak adına, hastalarımıza düzenli PSA tahlillerini ve üroloji takiplerini yaptırmak üzere doktorlarını ziyaret etmelerini tavsiye ediyoruz. Günümüzdeki gelişmiş teknolojiyle BPH de prostat kanseri de hızlı bir şekilde tedavi edilebilmektedir.